آمبولی شریانی:
تعریف
آمبولی ، غالبادروریدهااتفاق می افتدولی درعین حال ممکن است دروریدها(سیاهرگها)هم لخته ونهایتاآمبولی ایجادشود.
قطعات کنده شده ازترومبوز(لخته) یا مواد اترومی ممکن است با جریان خون حرکت کرده و باعث انسداد عروق بزرگ یا کوچک محیطی گردند.

اتیولوژی(سبب شناسی) لخته و آمبولی شریانی:

آمبولی معمولا از لخته ها(ترمبوزهای) جداری یا دریچه ای بطن یا دهلیز چپ و در موارد خیلی کمتر از یک زخم اترومی آئورت یا شریانی محیطی تر و یا از ترمبوس آنوریسم ها منشا می‌گیرد. آمبولی های متناقض (paradoxical) از ترمبوزهای وریدی منشا می‌گیرند وبدلیل وجودسوراخی بین سمت راست وسمت چپ قلب، آمبولی وارد سمت چپ قلب می شوند. بیماریهای ایجاد‌کننده لخته و آمبولی شریانی، اکثراً عبارتند از انفارکتوس میوکارد، فیبریلاسیون دهلیزی همراه با بیماری دریچه میترال (تنگی میترال بیش از نارسایی میترال)، بیماری ایسکمیک قلب، تیرونوکسیکوز، دریچه های مصنوعی قلب، نارسایی مزمن احتقانی قلب، کاردیومیوپاتیها، اندوکاردیت ها و سندروم های بر برادیکاردی تاکیکاردی. دریچه های پیوندی خوک کمتر از دریچه های صناعی باعث آمبولی می‌گردند. آمبولی اندام فوقانی غالبا در اثر فشار بر شریان زیر ترقوی در اثر سندروم های مخرج سینه (thoracic outlet) عارض می شود.
پاتوفیزیولوژی آمبولی معمولا در محل دو شاخه شدن شریان‌ها و مناطق تنگ ارتریوسکلروزی شریان جایگزین می شود. شایعترین محل آمبولی نقطه انشعاب شریان رانی و شاخه عمقی شریان رانی است. همچنین پیدایش آمبولی در نقطه انشعاب شرائین ایلیاک از شریان آئورت شایع است ( آمبولی زینی شکل saddle emboli). استقرار آمبولی در یک نقطه شریان باعث توقف گردش خون در شریان مربوط می شود و سپس بفاصله چند ساعت یک ترمبوز پیش رونده برروی آمبولی و ناحیه زیر دست انسداد (وگاه ناحیه بالا دست آن) بوجود می آید. بعضی تصور می کنند اضافه شدن اسپاسم عروق نیز عامل مهمی در پیدایش ایسکمی منطقه شرب شریان مسدود است لیکن شواهد تجربی در زمینه وجود این اسپاسم بدست نیامده است. شدت ایسکمی حاصله در عضلات و پوست بستگی به میزان گردش خون جانبی دارد.
پاتولوژی (آسیب شناسی)لخته وآمبولی شریانی:
امبولیهای ناشی از قلب یا آنوریسم ها همان ترکیب و ساختمان ترمبوز اولیه را دارد. پس از آن که آمبولی در شریان مستقر گردید معمولا با رشد بافت همبند به درون آن اورگانیزاسیون پیدا می کند و در زمان دیرتری ممکن است کانال های تازه ای در آن بوجود آید. معهذا قطعه قطعه شدن آمبولی قبل از اورگانیزاسیون کمیاب نیست که در این حالت قطعات مذکور در شرائین زیر دست متوقف می‌شوند. آمبولی های ناشی از ضایعات شکننده زخم های اترومی ممکن است باعث انسداد عروق بزرگ شوند یا بوسیله کریستال های کلسترول و مواد لیپوئید باعث انسداد ارتریولها و کاپیلرها گردند. کریستال‌های کلسترول یک واکنش التهابی بوجود می‌آورند که منجر به فیبروز و انسداد کامل رگ می شود.

تظاهرات بالینی درلخته وآمبولی شریانی:
در حدود نیمی از موارد یک درد شدید و ناگهانی، در منطقه زیر دست آمبولی، در اندام مبتلا ظاهر می شود. در سایر موارد شروع عارضه مبهم و گمراه کننده است و ظرف یک تا چندین ساعت درد ظاهر می شود. در این فاصله بیمار یک کرخی و پارستزی در اندام مبتلای خود احساس می کند. بهرحال در ۸۰ درصد موارد درد وجود دارد وممکن است ظرف یک تا دو ساعت شدت زیادی پیدا کند، خصوصا اگر بیمار عضو مبتلا را به فعالیت وا دارد. پارستزی در ۶۰ درصد موارد وجود دارد و در ۲۰ درصد موارد ضعف عضلانی یا فلج واقعی اندام بروز می کند. در آمبولی آئورت ایلیاک ممکن است حالت غش، تهوع، استفراغ و درد شکمی عارض شود و متعاقب آن حالتی شبیه به شوک بروز کند.
در آزمایش بیمار اندام مبتلا رنگ پریده و سرد است و این تغییرات مرز مشخصی دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت دکترهادی زاده، وابسته به بهترین کلینیک قلب وعروق اصفهان، ( زیرعنوان بهترین متخصص قلب و عروق اصفهان) مراجعه نمایید.
ادامه دارد......